Վերջին տասնամյակներում ձևավորվել և բուռն զարգացում է ապրել գիտությունների մի ամբողջ համակարգ՝ Երկիր մոլորակի բնապահպանության և բնօգտագործման վերաբերյալ։ «Մարդկության ինքնաոչնչացման վտանգ», «բնապահպանական և բնօգտագործման հիմնախնդիր» հասկացությունները դարձել են համայն մարդկությանը հուզող հարցեր։ Մարդը գոյատևում և ապահովում է իր հասարակական առաջընթացը՝ օգտվելով բնության բարիքներից։ Մարդու վերաբերմունքը բնական միջավայրի նկատմամբ ի սկզբանե եղել է սպառողական, բայց այդ միջավայրի ինքնազարգացման և ինքնավերականգնման միջոցով «բուժվել են» մարդահարույց վնասները։ Այժմ մարդու ակտիվ ներգործությունը բնական միջավայրի վրա այնպիսի ծավալներ է ընդունել, որ խախտվել է ինքնակարգավորման ու ինքնազարգացման ընթացքը (վերջին 30 տարվա ընթացքում բնությունից կորզվել և օգտագործվել է այնքան նյութական պաշար, որքան նախորդ 5000 տարվա ընթացքում)։
Շարունակել կարդալԳործնական աշխատանք՝ Արարատի և Արմավիրի մարզ
1) Ներկայացնել Արարատի և Արմավիրի մարզի զբոսաշրջության զարգացման հեռանկարները։
Շարունակել կարդալՏնային աշխատանք՝ Վայոց Ձորի մարզ
1) ԲնութագրելՎայոց ձորի մարզի աշխարհագրական դիրքի առանձնահատկությունները։
Շարունակել կարդալՎայոց Ձորի մարզ
- ԲնութագրելՎայոց ձորի մարզի աշխարհագրական դիրքի առանձնահատկությունները։
- Նկարագրել Վայոց ձորի մարզի տնտեսության զարգացման նախադրյալները։
- Նկարագրել Վայոց ձորի մարզի որևէ լքված գյուղ։
- Առանձնացնել Վայոց ձորի մարզի հիմնախնդիրնեը։
ՀՀ-ում առկա բնապահպանական հիմնախնդիրները- նախագիծ
Նախագծի նպատակը-սովորողներին ծանոթացնել ՀՀ բնապահպանական իրավիճակին, հանրապետությունում առկա էկոլոգիական խնդիրներին, վերհանում կոնկրետ օրինակներով, ուսումնահետազոտական աշխատանքների ներկայացում:
Նախագծի ընթացքը-սովորողները ծանոթանում են ՀՀ-ի բնակլիմայական պայմանների առանձնահատկություններին, տնտեսության կառուցվածքին, դիտում են թեմային վերաբերող ֆիլմեր 1 2
Նախագծի արդյունքը-Սովորողները ռեալ պատկերացում են կազմում ՀՀ բնապահպանական իրավիճակի մասին, կարողանում են ձևավորել սեփական կարծիքը առկա խնդիրների շուրջ:
Օգնող հարցեր
- Ինչ առանձնահատկություններ ունեն ՀՀ բնական պայմանները, որքանով են դրանք նպաստում հանրապետության զարգացմանը:
- Ի՞նչ հետևանքներ է թողում բնօգտագործումը ՀՀ-ում: Նշեք օրինակներ:
- Ինչ առանձնահատկություններ ունեն ՀՀ բնական ռեսուրսները, որքանով են դրանք նպաստում հանրապետության զարգացմանը:
- Ի՞նչ հետևանքներ է թողում ռեսուրսների օգտգործումը ՀՀ-ում: Նշեք օրինակներ:
- Ձեր կարծիքով ինչպես պետք է զարգանա Հայաստանը, որպեսզի հնարավորինս քիչ վնասվի բնական միջավայրը: Ինչ ուղությամբ պետք է զարգանա տնտեսությունը, որպեսզի այն համարվի էկոլոգիապես «ավելի մաքուր»
Ամփոփում- տեսանյութի և ռադիոնյութերի միջոցով։
Հայաստանի ջրվեժները
Բողաքարի ջրվեժ
Բողաքարի ջրվեժը գտնվում է Զանգեզուրի լեռների արևելահայաց լանջերին՝ Բողաքարի արգելավայրում: Արգելավայրը ստեղծվել է 1989 թվականին: Պահպանվող օբյեկտներն են Հայաստանի ֆլորային ու ֆաունային բնորոշ մի քանի ներկայացուցիչներ:
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ 10 ԱՄԵՆԱԳԵՂԵՑԻԿ ԳԵՏԵՐԸ
Հայաստանը հայտնի է որպես գեղեցիկ և բարձր լեռների երկիր: Լանդշաֆտի նման առանձնահատկության շնորհիվ Հայաստանի բոլոր գետերն ունեն շատ արագ ու բուռն հոսք: Այդ իսկ պատճառով, հին ժամանակներում Հայաստանը կոչում էին «Նաիրի», որը նշանակում է «արագ հոսող ջրերի երկիր»: Այստեղ բնական ջրերը միշտ բարձր են գնահատվել, իսկ գետերի ակունքները ժամանակին համարվում էին սրբազան: Այսօր Հայաստանում կա ավելի քան 9,400 գետ և գետակ՝ 180 հազար կմ ընդհանուր երկարությամբ: Եկեք ծանոթանանք Հայաստանի ամենամեծ և ամենագեղեցիկ գետերի տասնյակին:
Կարդալ ավելինՀՀ լճերը, գետերը ու ջրամբարները
Գետեր`
- Ախուրյան-Արփի լիճ- Շիրակի մարզ
- Դեբեդ-Ձորագետ, Փամբակ- Լոռու մարզ
- Աղստեւ- Ոսկեպար, Գետիկ, Տավուշ, Հախուն- Տավուշի մարզ
- Քասախ-Ամբերդ, Գեշարոտ- Արագածոտնի մարզ
- Հրազդան-Մարմարիկ վտակ- Սեւանա լիճ- Գեղարքունիքի մարզ
- Հրազդան, Ազատ- Կոտայքի մարզ
- Մեծամոր- Քասախ- Աղր լիճ-Արմավիրի մարզ
- Վեդի, Արարատ, Ազատ-Արարատի մարզ
- Արփա-Եղեգիս- Վայոց Ձորի մարզ
- Որոտան, Ողջի ,Մեղրի- Սյունիքի մարզ
Իմ արմատների պատմությունը-նախագիծ
<<Իմ արմատների պատմությունը>>
Մասնակիցներ— Քոլեջի 1-ին կուրսի ուսանողներ
Ժամանակահատվածը— Մարտի 1-30-ը
Նպատակը-Արմատների պատմության բացահայտում
Ընթացքը— Ընտանիքի անդամների հետ զրույցի միջոցով պարզել ընտանիքի անդամների-գերդաստանի-ազգանվան ծագումնաբանությունը
- ազգանվան պատմությունը (ուսումնասիրել ինչպես են ձևավորվում ազգանունները հայերիս, այլ ժողովուրդների մոտ)
- տատիկ-պապիկներից բացահայտել, թե ձեր նախնիները երբ, որտեղից են եկել, որտեղ են հաստատվել
- արխիվային լուսանկարների փնտրտում, բացահայտում և տեղադրում բլոգում
- ընտանիքի ամենահին իրի բացահայտում
- հետաքրքիր ընտանեկան սովորույթներ
Արդյունքը— պատում բլոգում, տեսանյութերի, աուդիոնյութերի պատրաստում
Արմավիր (մայրաքաղաքի) մասին
Արմավիր մայրաքաղաք։ Արմավիր, գրաբար՝ Արմաւիր, գտնվում է Արմավիրի մարզային կենտրոն հանդիսացող Արմավիր քաղաքից 7/8 կմ հարավ-արևմուտք, Արարատյան դաշտում, այժմյան Արմավիրի մարզի (նախկին՝ Հոկտեմբերյանի շրջանի) Արմավիր, Հայկավան և Ջրաշեն, Նոր Արմավիր գյուղերի հարևանությամբ։
Խորենացու պատմագրության հիման վրա հայագետ-պատմաբան Միքայել Չամչյանի կողմից կազմած Հայկազունիների արքայատոհմի ժամանակագրության համաձայն, Հայկազունիներից՝ Արմենակ – Արամանյակը և նրա որդի Արամայիսը, մ.թ.ա. 2-րդ հազարամյակի 21 – 20-րդ դարում Երասխաձորում հիմնեցին Արմավիր քաղաքական կենտրոնը։ Արմավիրը Ազա(նի) անունով մ.թա. 16-8-րդ դդ Դաշտային Էթիունի թագավորության Ազա(նի) երկրի կենտրոնն էր։ Մ.թ.ա. 8- 5-րդ դդ Արմավիրը ընդգրկվեց Վանի Արարատյան՝Ուրարտական կայսրության մեջ։ Արա Գ – Արգիշտի Ա Հայկազունիների Արմավիր մայրաքաղաքի արևմտյան ծայրամասում հիմնադրեց իրեն անունով բերդաքաղաք – վարչական կենտրոններից մեկը՝ Արգիշտիխինիլի, մ.թ.ա. 4-1-ին դդ՝ Երվանդունիների հայոց Արմավիր մայրաքաղաքը։ Մեծ Հայքի հավատքա-մշակութային կենտրոնը։ Ք.հ. 8-րդ դ Ա նախարարական տների կենտրոն էր, 9-13-րդ դդ՝ Արմավիր քաղաք։ 13-րդ դարից՝ Ալիսո և Բլուր գյուղ-ագարակներ։ Ավերվել է 18-րդ դարում։