Հարցեր և Առաաջադրանքներ
1․ Ինչպիսի են ատոմների և միջուկների բնութագրական չափերը։
Պատասխան՝
2․ Ինչ կառուցվածք ունի միջուկը։
Պատասխան՝
Ատոմի միջուկը կազմված է պրոտոններից և նեյտրոններից:
3․ Նշեք պրոտոնի և նեյտրոնի բնութագրերը։
Պատասխան՝
Պրոտոնը դրական լիցքավորված մասնիկ է, որի զանգվածը 1836 անգամ մեծ է էլեկտրոնի զանգվածից, իսկ լիցքը հավասար է էլեկտրոնի լիցքի մոդուլին:
1930 թ․ Վիկտոր Համբարձումյանը և Դ․ Դ․ Իվանենկոն ցույց տվեցին, որ միջուկը չի կարող, ինչպես համարվում էր այն ժամանակ, բաղկացած լինել պրոտոններից և էլեկտրոններից, որ պրոտոններից բացի միջուկում պետք է լինեն ինչ-որ չեզոք մասնիկներ՝ նեյտրոններ:
4․ Որքան է միջուկում պրոտոնների թիվը։
Պատասխան՝
Պրոտոնների թիվը միջուկում համընկնում է Մենդելեևի քիմիական տարրերի աղյուսակում տվյալ տարրի կարգաթվի՝ Z-ի հետ: Կարգաթվի հետ է համընկնում նաև ատոմում էլեկտրոնների թիվը:
5․ Որ մեծությունն են անվանում միջուկի զանգվածային թիվ։
Պատասխան՝
Միջուկի պրոտոնների Z թվի և նեյտրոնների N թվի գումարն անվանում են միջուկի զանգվածային թիվ և նշանակում A տառով:
6․ Որքան միջուկում նեյտրոնների թիվը։
Պատասխան՝
7․ Ինչ է 1 զ․ա․մ-ը։
Պատասխան՝
Պրոտոնի և նեյտրոնի զանգվածներն ընդունված է արտահայտել զանգվածի ատոմային միավորով ( կրճատ՝ զ․ա․մ․)․
8․ Օգտվելով Մենդելեևի քիմիական տարրերի աղյուսակից՝ որոշեք ոսկու ատոմի զանգվածը՝ կիլոգրամով։
Պատասխան՝
9․ Ինչ է իզոտոպը։ Ջրածնի ինչ իզոտոպներ գիտեք։
Պատասխան՝
Այն քիմիական տարրերը, որոնք ունեն նույն կարգաթիվը, այսինքն նույն թվով պրոտոններ, սակայն տարբեր ատոմային զանգվածներ, կոչվում են իզոտոպներ: Ջրածնի իզոտոպներն են դեյտերիումը և տրիտիումը:
10․ Ինչու պրոտոնների միջև գործող վանողության ուժերը չեն կարող քանդել միջուկը։
Պատասխան՝
Պրոտոնների միջև գործող վանողության ուժերը չեն կարող քանդել միջուկը, քանի որ պրոտոնի և նեյտրոնի միջև եղած ձգուղության ուժն ավելի հզոր է, որն էլ ապահովում է միջուկի կայունությունը։
11․ Ինչպես են հարաբերակցում նույն հեռավորությամբ երկու պրոտոնների միջև գործող կուլոնյան և միջուկային ուժերը։
Պատասխան՝
Փոքր հեռավորության պրոտոնների միջև գործում են հսկայանական վանողական (կուլոնյան) վանողականության ուժեր։ Միջուկային ուժերը գերազանցում են վանողության ուժերը, և գործում են, էլ ավելի փոքր հեռավորությամբ նուկլոնների միջև։
12․ Ինչպես են հարաբերակցում երկու պրոտոնի և երկու նեյտրոնի միջուկային փոխազդեցության ուժերը։ Իսկ նեյտրոնի և պրոտոնի միջև գործող ուժերը։
Պատասխան՝
Երկու նեյտրոնի և երկու պրոտոնի, ինչպես նաև նեյտրոնի և պրոտոնի միջև գործում են նույն ձգողության ուժերը։